درمان دردهای مفصل؛ علائم، دلایل، تشخیص و بهترین روش‌های درمان
دردهای مفصلی یکی از شایع‌ترین مشکلات در بین افراد در هر سن‌وسالی هستند و می‌توانند راه‌رفتن، نشستن، بلند شدن، ورزش کردن و حتی فعالیت‌های روزمره را مختل کنند. این دردها ممکن است ناشی از آرتروز، التهاب، آسیب‌های ورزشی، مشکلات ساختاری، بیماری‌های خودایمنی یا فرسایش مفصل باشند.بسیاری از افراد درد مفصل را نادیده می‌گیرند و زمانی به متخصص مراجعه می‌کنند که مشکل پیشرفته شده است. در حالی که درمان زودهنگام می‌تواند از پیشرفت التهاب جلوگیری کرده و حرکت مفصل را به حالت طبیعی بازگرداند.
درد مفصل چیست؟
درد مفصل (Joint Pain) به دردی گفته می‌شود که در یکی از مفاصل بدن—including زانو، شانه، لگن، مچ پا، آرنج، انگشتان و ستون فقرات—احساس می‌شود.
این درد می‌تواند:
- خفیف یا شدید
- گذرا یا مداوم
- التهاب‌دار یا بدون التهاب
باشد.
درد مفصل بسته به علت، ممکن است به صورت:
- درد حاد
- درد مزمن
- درد ضربانی
- درد همراه با سفتی و محدودیت حرکت
بروز کند.
علائم دردهای مفصل
۱. درد هنگام حرکت
درد هنگام خم‌کردن، چرخاندن یا فشار آوردن به مفصل.
٢. سفتی و خشکی مفصل
معمولاً صبح‌ها یا بعد از نشستن طولانی.
٣. تورم و التهاب
قرمزی و گرمی مفصل.
۴. صدا دادن مفصل
تق‌تق، گیر کردن یا قفل‌شدن.
۵. محدودیت حرکتی
کاهش توانایی در راه‌رفتن، بالا آوردن دست یا خم کردن پا.
۶. ضعف یا بی‌ثباتی
احساس خالی شدن زانو یا ضعف در شانه.
دلایل دردهای مفصل
- آرتروز و ساییدگی مفصل
- التهاب تاندون‌ها (تندینیت)
- آسیب‌های ورزشی
- روماتیسم مفصلی
- کشیدگی و پارگی رباط‌ها
- کمبود ویتامین D
- چاقی و فشار اضافه روی مفاصل
- نشستن یا راه‌رفتن نادرست
- شکستگی‌ها و آسیب‌های گذشته
تشخیص دردهای مفصل چگونه انجام می‌شود؟
۱. معاینه تخصصی مفصل
بررسی دامنه حرکت، التهاب، حساسیت و الگوی درد.
٢. تصویربرداری
- X-Ray برای بررسی استخوان
- MRI برای رباط‌ها، تاندون‌ها و غضروف
- سونوگرافی برای بررسی تاندون‌ها
٣. آزمایش خون
برای رد بیماری‌هایی مانند روماتیسم مفصلی یا عفونت.
۴. ارزیابی سبک زندگی و الگوی حرکتی
علت‌های پنهان و کمترشناخته‌شده دردهای مفصل
بسیاری از افراد تصور می‌کنند درد مفصل فقط به‌دلیل آرتروز یا آسیب است؛ درحالی‌که عوامل پنهان و سیستمیکی هم وجود دارند که می‌توانند باعث التهاب و درد شدید مفصل شوند. شناخت این علت‌ها بسیار مهم است، چون با درمان آن‌ها، درد مفصل کاملاً قابل کنترل یا حتی قابل درمان خواهد بود.
۱. کمبود ویتامین D
کمبود ویتامین D یکی از شایع‌ترین دلایل درد مفاصل، درد استخوان و ضعف عضلانی است.
سطح پایین این ویتامین باعث:
- التهاب مفصل
- کاهش تراکم استخوان
- درد زانو و کمر
- خستگی شدید
می‌شود.
۲. کمبود ویتامین B12
B12 روی اعصاب و عضلات تأثیر مستقیم دارد. کمبود آن باعث:
- دردهای پراکنده مفصلی
- گزگز دست و پا
- ضعف عضلات
- خستگی مزمن
می‌شود.
۳. مشکلات تیروئید
تیروئید کم‌کار یا پرکار می‌تواند موجب:
- درد مفاصل
- تورم
- خشکی
- درد شانه و زانو
شود.
۴. بیماری‌های خودایمنی (Autoimmune)
مانند:
- روماتیسم مفصلی
- لوپوس
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
این بیماری‌ها التهاب مفاصل را مزمن و شدید می‌کنند.
۵. اختلالات هورمونی
به‌خصوص در خانم‌ها:
- یائسگی
- اختلال هورمون‌های زنانه
- تغییرات هورمونی پس از زایمان
این تغییرات می‌توانند باعث درد زانو، لگن و انگشتان شوند.
۶. اضافه‌وزن
وزن بالا فشار روی مفاصل را چند برابر می‌کند:
- هر ۵ کیلو اضافه‌وزن = ۱۵ تا ۲۰ کیلو فشار بیشتر روی زانو
- افزایش خطر آرتروز
- التهاب مفاصل
۷. عفونت‌های داخلی
برخی عفونت‌ها می‌توانند به‌طور غیر مستقیم باعث درد مفصل شوند؛ مثل:
- عفونت ادراری
- عفونت گوارشی
- ویروس‌ها (مثلاً کووید یا آنفلوآنزا)
بهترین روش‌های درمان دردهای مفصل
درمان‌ها معمولاً ابتدا غیرجراحی هستند:
۱. فیزیوتراپی تخصصی
- درمان التهاب
- تقویت عضلات
- افزایش دامنه حرکت
- اصلاح الگوی حرکتی
۲. دارودرمانی
داروهای ضدالتهاب و شل‌کننده عضلات.
۳. تزریق‌های تخصصی
- تزریق داخل مفصل
- اوزون‌تراپی
- تزریق PRP
- تزریق ژل مفصلی
۴. لیزر پرتوان
کاهش التهاب و تسریع ترمیم بافت.
۵. تمرینات اصلاحی
براساس الگوی حرکتی و ضعف‌های عضلانی.
۶. کفی و ارتز
مخصوص دردهای زانو، مچ پا و صافی کف پا.
۷. جراحی
در موارد شدید مانند پارگی کامل رباط، آسیب شدید تاندون یا آرتروز پیشرفته.
انتخاب بهترین دکتر برای درمان دردهای مفصل
برای انتخاب یک متخصص ارتوپد مطمئن، باید چند معیار مهم را در نظر بگیرید:
- تجربه و تخصص در درمان مفاصل (زانو، شانه، لگن و…)
- رویکرد مرحله‌ای: شروع درمان با روش‌های غیرجراحی
- تشخیص دقیق: ارزیابی محور اندام، معاینه تخصصی و تفسیر صحیح MRI
- شفافیت در توضیح درمان‌ها و نتایج
- رضایت بیماران قبلی و پرونده‌های موفق
با توجه به این موارد، می‌توان دکتر فرید نقش بندی را یکی از بهترین پزشکان ارتوپدی برای درمان دردهای مفصل معرفی کرد.
درمان دردهای مفصل در میرداماد
اگر به‌دنبال درمان دردهای مفصل در میرداماد هستید، کلینیک دکتر فرید نقش بندی یکی از مراکز معتبر این حوزه است.
ایشان با تجربه گسترده در درمان مشکلات مفصلی، ساییدگی‌ها، التهاب تاندون‌ها و آسیب‌های ورزشی، در سال‌های اخیر نتایج موفقی ارائه کرده‌اند.
در این کلینیک، خدمات تخصصی شامل:
- درمان درد زانو
- درمان درد لگن
- درمان درد شانه و آرنج
- درمان التهاب تاندون‌ها
- درمان مشکلات پا و مچ
- تزریقات تخصصی
- فیزیوتراپی تخصصی
ارائه می‌شود.
همچنین خدمات دیگری مانند خدمات ارتوپدی در شریعتی نیز در این مجموعه انجام می‌شود.
نقش سبک زندگی در ایجاد و تشدید دردهای مفصل
سبک زندگی نادرست یکی از مهم‌ترین دلایل درد مفاصل است. در بسیاری از بیماران، با اصلاح چند عادت ساده، ۵۰ تا ۸۰ درصد درد کاهش پیدا می‌کند.
۱. نشستن طولانی‌مدت
نشستن پشت میز برای چند ساعت متوالی باعث:
- سفتی مفاصل
- درد زانو
- درد کمر
- التهاب مفاصل لگن
می‌شود.
راه‌حل:
هر ۴۵ دقیقه یک‌بار ۲–۳ دقیقه راه برو.
۲. کار زیاد با موبایل
استفاده طولانی از موبایل باعث:
- درد گردن
- درد شانه
- التهاب تاندون‌ها
می‌شود.
۳. فعالیت بدنی کم
عدم تحرک موجب:
- ضعف عضلات
- فشار روی مفصل
- چسبندگی و خشکی مفصل
می‌شود.
راه‌حل:
هفته‌ای ۳ تا ۴ جلسه ورزش سبک مثل پیاده‌روی یا حرکات کششی.
۴. کفش نامناسب
کفش‌های تخت یا پاشنه‌بلند:
- درد زانو
- درد کف پا
- درد لگن
ایجاد می‌کنند.
۵. خوابیدن در حالت اشتباه
وضعیت خواب غلط → درد شانه، گردن، لگن.
۶. اضافه‌وزن
یکی از بزرگ‌ترین دشمنان مفاصل.
۷. ورزش‌های اشتباه
اسکوات یا لانج اشتباه، دویدن روی زمین سفت، پریدن زیاد…
۸. حمل وسایل سنگین
باعث آسیب مفاصل شانه، آرنج و کمر می‌شود.
سوالات متداول دردهای مفصل
۱. آیا دردهای مفصلی قابل درمان‌اند؟
بله، با تشخیص صحیح و شروع درمان مرحله‌ای اغلب کاملاً قابل‌کنترل هستند.
۲. بهترین درمان درد زانو چیست؟
بسته به علت، ترکیبی از فیزیوتراپی، تزریق داخل مفصل و اصلاح حرکت.
۳. آیا درد مفصل همیشه نشانه آرتروز است؟
خیر، التهاب تاندون، آسیب عضله یا کمبود ویتامین D نیز می‌تواند علت باشد.
۴. آیا درد مفصل با ورزش بدتر می‌شود؟
ورزش‌های اشتباه بله؛ اما تمرینات اصلاحی به‌صورت تخصصی مفید و ضروری است.
۵. چه زمانی لازم است جراحی کنیم؟
وقتی پارگی شدید وجود داشته باشد یا درمان‌های غیرجراحی اثربخش نباشند.
جمع‌بندی
دردهای مفصل می‌توانند کیفیت زندگی، راه‌رفتن و فعالیت‌های عادی را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار دهند.با تشخیص دقیق و درمان‌های مرحله‌ای از فیزیوتراپی تخصصی تا تزریقات و اصلاح سبک زندگی می‌توان التهاب و درد را کنترل کرد و به عملکرد طبیعی مفصل برگشت.اگر مدت‌هاست درد مفصل دارید، مراجعه به یک متخصص ارتوپدی بهترین قدم برای جلوگیری از پیشرفت علائم و بازیابی سلامت مفاصل است.
